Wśród kredytów walutowych rozróżniamy kredyty indeksowane oraz kredyty denominowane. Taka konstrukcja kredytów w Polsce umożliwia zapłatę w PLN ze środków z kredytu zgodnie z celem kredytowania. Przykładowo celem kredytu będzie zakup mieszkania lub domu. „Czysty” kredyt walutowy funkcjonowałby tylko w przypadku finansowania celu kredytu również w walucie obcej, czyli dokonywania zapłaty za nieruchomość w walucie kredytu.
Kredyt indeksowany
Przy kredycie indeksowanym do umowy wpisuje się kwotę przyznanego kredytu w PLN z informacją o walucie indeksacji. Kredytobiorca dostaje dokładnie taką kwotę w PLN na jaką bank wydał pozytywną decyzję. Kwota w walucie kredytu zostaje ustalona w dniu uruchomienia wg np. kursu kupna dewiz (bank PEKAO SA aktualnie stosuje kurs średni NBP pomniejszony o marżę). Kredytobiorca jest informowany o zadłużeniu w walucie poprzez harmonogram spłaty kredytu oraz przez bankowość elektroniczną.
W uproszczeniu, bank udziela kredytu indeksowanego do waluty, ale ponieważ kredytobiorca potrzebuje PLN celem zapłaty za nieruchomość w momencie uruchamiania bank „kupuje” od kredytobiorcy walutę w zamian za PLN, które przelewa bezpośrednio na rachunek zbywcy.
PRZYKŁAD
Na dzisiaj kredyt walutowy pozostał w ofercie banków PEKAO SA oraz ALIOR BANK SA. Oba banki oferują kredyt indeksowany do waluty obcej.
Załóżmy, że Polak pracujący w Wielkiej Brytanii kupuje mieszkanie w Polsce w cenie 340.000 zł. Potrzebuje na ten cel kredyt w wysokości 200.000 zł. Zgodnie z obecnymi regulacjami musi ubiegać się o kredyt w GBP, ale płacić za nieruchomość będzie w PLN. Stąd bank uruchamia na rachunek zbywcy PLN.
Libor 3-miesięczny dla GBP aktualnie wynosi 0,8103 p.p. [23.10.2018].
Bank PEKAO SA w momencie uruchamiania przeliczyłby kwotę 200.000 zł po kursie średnim NBP.
Kredytobiorca miałby więc do spłaty kwotę 41.064,39 GBP, co przy okresie 20-letnim kredytowania przełożyłoby się na ratę równą 264,48 GBP.
Alior Bank w momencie uruchamiania przeliczyłby kwotę 200.000 zł po kursie kupna dewiz wg własnej tabeli kursów. Kredytobiorca miałby więc do spłaty kwotę 42.829,30 GBP, co przy okresie 20-letnim kredytowania przełoży się na ratę równą 285,27 GBP (oferta bez UNŻ).
W obu przypadkach banki przeleją na rachunek zbywcy dokładnie 200.000 PLN, stąd nie ma ryzyka, że kredytobiorcy zabraknie środków.
W obu bankach kredytobiorca będzie spłacał raty bezpośrednio w GBP, czyli w walucie obecnego dochodu. Od tej strony nie ponosi więc ryzyka walutowego.
Jeśli jednak zdecyduje się sprzedać nieruchomość i spłacić wcześniej kredyt otrzyma od kupującego zapłatę za nieruchomość w PLN. W tym momencie jeśli kurs GBP znacznie wzrośnie jest narażony na stratę. Nie będzie w takiej sytuacji spłacał kredytu ze swoich dochodów w walucie GBP, ale ze środków otrzymanych z tytułu sprzedaży nieruchomości w PLN.
Kredyt denominowany
Przy kredycie denominowanym przeliczenie PLN na walutę następuje po decyzji kredytowej banku, ale przed zawarciem umowy kredytowej. Kredytobiorca ma w umowie kredytowej wpisaną kwotę w walucie kredytu (waluta obca).
W tej konstrukcji kredytobiorca nie ma pewności, czy dostanie całą kwotę w PLN o którą wnioskował. W momencie uruchamiania kredytu kwotę z umowy trzeba ponownie przeliczyć na PLN z uwagi na konieczność zapłaty w PLN. Bank „kupuje” od kredytobiorcy walutę, którą ten dostał w ramach kredytu w zamian za PLN.
Jeśli pomiędzy zawarciem umowy kredytowej a uruchomieniem kredytu kurs waluty spadnie kredytobiorca otrzyma mniejszą kwotę w PLN. Równocześnie ma mniejsze zadłużenie w walucie w stosunku do tego, które wynikałoby z przeliczenia po kursie z dnia uruchomienia.
Może zaistnieć w takiej sytuacji konieczność zwiększenia wkładu własnego, bo cena jest określona w PLN i jeśli bank przeleje mniej niż kwota wnioskowana to kredytobiorca musi wyrównać różnicę i to zanim bank wypłaci kredyt.
PRZYKŁAD
Konstrukcję kredytu denominowanego oferował Deutsche Bank Polska SA – oferta na dziś [23.10.2018] niedostępna z uwagi na fuzję z Santander Bank Polska S.A.
Poniżej przykład archiwalny na dzień 12.06.2017 r.
Przyjęłam LIBOR dla GBP na poziomie analogicznym do poprzednich przykładów. Marża promocyjna. Tabela kursów banku:
Deutsche Bank Polska SA przyznaną kwotę 200.000 PLN przeliczyłby po kursie kupna na GBP. Dałoby na dzień 12.06.2017 wartość 43.552,11 GBP.
W umowie kredytowej klient miałby w takiej sytuacji jako przyznaną kwotę kredytu wpisaną kwotę 43.552,11 GBP.
Niższy kurs kupna dewiz
Jeśli kurs kupna do dnia uruchomienia spadłby poniżej kursu 4,5922, po którym przeliczono kwotę do umowy to powstałaby niedopłata do uzupełnienia w postaci dodatkowego wkładu własnego.
Przykładowo przy kursie kupna dewiz na poziomie 4,50 klient otrzymałby w złotówkach kwotę 195.984,50 zł
4,50 x 43.552,11 GBP = 195.984,50 PLN
Różnica 200.000 PLN – 195.984,50 PLN = 4.015,50 PLN
Jeśli celem kredytu był zakup na rynku wtórnym to różnicę w kwocie 4.015,50 PLN kredytobiorca musiał uzupełnić na rachunek zbywcy. Inaczej musiał wykonać przelew do zbywcy i to praktycznie „od ręki”. Księgowanie po stronie banku było uwarunkowane udokumentowaniem dodatkowego wkładu po stronie kredytobiorcy. Przesunięcie uzupełnienia wkładu własnego na kolejny dzień oznaczałoby ponowne przeliczenie brakującego wkładu (z uwagi na zmianę kursów kolejnego dnia).
Wyższy kurs kupna dewiz
Jeśli kurs kupna dewiz wzrósłby w dniu uruchomienia w stosunku do kursu, po którym przeliczono kwotę do umowy to powstałaby nadpłata umniejszająca kapitał kredytu (bez kosztów).
Przykładowo przy kursie kupna dewiz na poziomie 4,65 równowartość w złotówkach wyniosłaby kwotę 202.517,31 zł
4,65 x 43.552,11 GBP = 202.517,31 PLN
Różnica 202.517,31 PLN – 200.000 PLN = 2.517,31 PLN / 4,65 = 541,36 GBP
W takiej sytuacji kwota 541,36 GBP umniejszyłaby kwotę kredytu w stosunku do wpisanej do umowy, czyli finalnie po uruchomieniu zadłużenie wyniosłoby 43.010,75 GBP. Klient tej nadwyżki nie otrzymywał „do ręki”.
Autor: Bożena Myszczyszyn Ekspert Kredytowy Poznań
Strony wykorzystane we wpisie:
- https://www.aliorbank.pl/
- https://www.rynek.pekao.com.pl/
- https://www.bankier.pl/
- https://www.deutschebank.pl/
