Rejestracja książeczki mieszkaniowej

Oszczędnościowa książeczka mieszkaniowa z prawem do premii gwarancyjnej to produkt, który był dostępny w ofercie PKO BP do 23.10.1990 roku. Jeśli jesteś posiadaczem takiej książeczki to nadal możesz ją wykorzystać jako źródło wkładu własnego do kredytu mieszkaniowego. By to się jednak zadziało pamiętaj o wymogu rejestracji książeczki mieszkaniowej w banku. Nowe zasady obowiązują od stycznia 2021 roku. Moment rejestracji książeczki mieszkaniowej wpływa na moment jej likwidacji. To z kolei może być istotne, jeśli środki z książeczki mają trafić na konto zbywcy nieruchomości. O książeczce mieszkaniowej pisałam szerzej w innym wpisie. Tu zamieszczam przypomnienie podstawowych i najważniejszych kwestii.

Gdzie szukać oficjalnych informacji?

Poniżej miejsca, gdzie znajdziesz oficjalne informacje w temacie książeczki mieszkaniowej:

1. Strona banku PKO BP SA
2. Informacje o książeczce na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii
3. Informacja o wymogu rejestracji na stronie MRiT
4. Ustawa z dnia 30 listopada 1995 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych
   Dz.U. 1996 nr 5 poz. 32
5. Ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie niektórych ustaw wspierających rozwój mieszkalnictwa
   Dz.U. 2021 poz. 11

Banki akceptujące książeczkę mieszkaniową

Wykorzystanie książeczki mieszkaniowej jako wkładu własnego do kredytu mieszkaniowego oznacza, że:

1. Do wniosku kredytowego przedkładasz zaświadczenie z informacją o zgromadzonych oszczędnościach i wysokości premii gwarancyjnej.
2. Twój bank uwzględnia w treści umowy kredytowej informacje dotyczące środków z książeczki mieszkaniowej. W szczególności bank wskazuje numer konta do przekazania środków z likwidacji książeczki i zobowiązuje się do ich przekazania na konto zbywcy, dewelopera lub właściciela książeczki razem z kredytem. Bank podaje w treści umowy kredytowej wysokość wkładu własnego pochodzącą z książeczki.
3. Po podpisaniu umowy kredytowej likwidujesz książeczkę mieszkaniową. Podstawą likwidacji jest umowa kredytu mieszkaniowego, z której musi wynikać, że finansuje jeden z celów przewidzianych w ustawie. Umowa kredytowa pozwala po prostu na wcześniejszą likwidację książeczki.
4. Gdy środki z książeczki mieszkaniowej znajdą się w banku, który udzielił kredytu mieszkaniowego możesz podpisać akt notarialny (rynek wtórny), a następnie uruchomić kredyt (bank przekaże kredyt wraz ze środkami z książeczki). Na rynku pierwotnym uruchamiasz transze kredytu wraz ze środkami z książeczki jeszcze przed aktem notarialnym.

Wg stanu na dziś książeczkę mieszkaniową wykorzystasz między innymi w bankach:

• Alior Bank SA
• Bank Millennium SA
• Bank Ochrony Środowiska SA
• Bank Pocztowy SA
• BNP Paribas Bank Polska SA
• Citi Handlowy (Bank Handlowy w Warszawie SA)
• Credit Agricole Bank Polska SA
• PEKAO SA
• PKO BP SA
• Santander Bank Polska SA

To nie jest pełna lista. Nie mam wiedzy w zakresie banków spółdzielczych.

Nie wykorzystasz książeczki mieszkaniowej w bankach ING Bank Śląski SA oraz mBank SA. W tych bankach musisz zapewnić pełny wkład własny, a książeczkę zlikwidujesz np. po akcie notarialnym. Drugą opcją może być bardzo długi termin zapłaty po akcie notarialnym (1,5-2 miesiące), pozwalający na likwidację książeczki pomiędzy przeniesieniem własności a uruchomieniem kredytu. Jest to jednak mało komfortowe dla zbywcy.

Cesja TAK, ale sprzedaż nie

Książeczkami mieszkaniowymi nie można handlować (kupno-sprzedaż), ale może być przedmiotem cesji. Stąd też z książeczką mieszkaniową zgłaszają się po kredyt również osoby urodzone po 1990 roku, gdy era książeczek już minęła. Zgodnie z informatorem na stronie PKO BP cesja książeczki mieszkaniowej może być dokonana pomiędzy:

• małżonkami (również rozwiedzionymi)
• rodzicami i dziećmi (również przysposobionymi i przysposabiającymi)
• dziadkami i wnukami
• rodzeństwem rodzonym i przyrodnim
• powinowatymi (macochą lub ojczymem i pasierbami)

Cesja kosztuje 70 zł. Bank w informatorze w przedmiocie cesji powołuje się na dokument „Postanowienia dla właścicieli oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych PKO”. Postanowień na stronie banku nie znalazłam. Dotarłam tylko do wersji archiwalnej.

Wymóg rejestracji książeczki mieszkaniowej

Od 19.01.2021 musisz zarejestrować książeczkę mieszkaniową w PKO BP. Uprawnienie do złożenia wniosku o likwidację mieszkaniowej uzyskujesz 1 stycznia następnego roku po roku rejestracji, ale pamiętając, że podstawą likwidacji jest określona czynność.

Termin 90 dni na likwidację zależnie od dnia rejestracji:

1. Jeśli rejestracja nastąpiła w latach poprzedzających termin 90 dni liczymy od daty czynności uprawniającej do likwidacji książeczki np. daty aktu notarialnego nabycia (rejestracja w 2024, akt notarialny w 2025, termin likwidacji 90 dni od aktu not).
2. Jeśli czynność została dokonana w roku rejestracji termin 90 dni biegnie od dnia 1 stycznia roku następnego po roku rejestracji (rejestracja w 2024, akt notarialny w 2024, likwidacja w ciągu 90 dni licząc od 01.01.2025).

W przypadku uwzględnienia książeczki mieszkaniowej jako wkładu własnego do kredytu mieszkaniowego datą dokonania czynności jest dzień podpisania umowy kredytowej z bankiem. Wniosek o likwidację książeczki składasz w terminie 90 dni od daty umowy kredytowej, pod warunkiem rejestracji książeczki w roku poprzednim.

Książeczka a nabycie w udziałach

Od 2021 roku w przypadku nabycia (rynek wtórny)

• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego
• lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (pełna własność)
• domu jednorodzinnego

podstawą do uzyskania premii gwarancyjnej jest również nabycie w częściach ułamkowych, o ile udział posiadacza książeczki wynosi minimum 25%.

Na rynku pierwotnym (deweloper, spółdzielnia mieszkaniowa) uzyskanie premii gwarancyjnej przy nabyciu w udziałach (np. związki partnerskie) w wykonaniu umowy zobowiązującej (np. umowa deweloperska) nie stanowiło problemu.

Przy budowie domu systemem gospodarczym premia zostanie wypłacona, jeśli nieruchomość należy do właściciela książeczki lub stanowi współwłasność ze współmałżonkiem.

Pełną listę czynności uprawniających do uzyskania premii gwarancyjnej znajdziesz w informatorze PKO BP.

Limit środków a wypłata premii gwarancyjnej

Posiadacza książeczki mieszkaniowej może ponadto zaskoczyć KOMUNIKAT o przekroczeniu 95% limitu wydatków przewidzianych w danym roku na refundację premii. W takiej sytuacji wypłata premii gwarancyjnej nastąpi w roku następującym po ogłoszeniu komunikatu.

Komunikatu należy wypatrywać na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Będzie oznaczony logo BIP.

Jeśli planujesz wykorzystać książeczkę mieszkaniową jako wkład własny do kredytu hipotecznego to taki wniosek możesz złożyć za moim pośrednictwem. Spotykam się z klientami w biurze w centrum Poznania.

Bożena Myszczyszyn, ekspert kredytowy Poznań