Bankowy Rejestr Niesolidnych Klientów to system wymiany informacji pomiędzy bankami prowadzony przez Związek Banków Polskich. W przeciwieństwie do BIK (Biuro Informacji Gospodarczej) do bazy BR trafiają tylko kredytobiorcy nieterminowo obsługujący zobowiązania. Musisz więc „zasłużyć” złą historią kredytową, by w bazie Bankowego Rejestru się znaleźć. O ile ze złym BIK jest szansa na otrzymanie nowego kredytu, o tyle figurowanie w Bankowym Rejestrze uniemożliwia kredytowanie. Z wpisem w BR nie przejdziesz scoringu bankowego (oceny automatycznej). Z tego artykułu dowiesz się przy jakich opóźnieniach trafiasz do bazy Bankowego Rejestru, jak uzyskasz raport BR i co możesz zrobić, by usunąć wpis.
Kto trafia do Bankowego Rejestru?
Do bazy Bankowy Rejestru trafiają nierzetelni kredytobiorcy, będący:
- Osobami fizycznymi
- Firmami
Przykład zobowiązań kredytowych, których nieterminowa obsługa może prowadzić do zgłoszenia do bazy BR:
- Kredyt gotówkowy dla osoby fizycznej
- Karta kredytowa
- Limit kredytowy w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym
- Kredyt hipoteczny dla osoby fizycznej
- Kredyt inwestycyjny firmowy
- Limit obrotowy firmowy
- Kredyt ratalny firmowy
W bazie Bankowego Rejestru nie znajdziesz szczegółowych informacji czy też historii spłaty zobowiązania kredytowego, jak to ma miejsce w przypadku raportu BIK (Biuro Informacji Kredytowej). Tu chodzi przede wszystkim o wymianę między bankami danych identyfikujących samego nierzetelnego dłużnika.
Rodzaje raportów udostępnianych z bazy Bankowy Rejestr
Raport Podstawowy
Raport podstawowy to informacja, którą możesz uzyskać bezpłatnie jako konsument lub osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Wniosek o udostępnienie bezpłatnej informacji możesz złożyć nie częściej niż raz na 6 miesięcy.
Raport Dodatkowy
Jest to informacja płatna na temat danych konsumenta lub osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą figurujących w BR, jeśli wnioskujesz o kolejną informację w terminie krótszym niż 6 miesięcy od daty wydania ostatniego Raportu Podstawowego.
Raport Przedsiębiorcy
To informacja na temat danych firm będących osobą prawną lub jednostką organizacyjną posiadającą zdolność prawną. Raport przedsiębiorcy jest płatny.
Bankowy Rejestr cennik
Cena dla osób fizycznych będących konsumentami oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą:
- Bezpłatnie raz na 6 miesięcy
- Dodatkowy raport
- 10 zł w przypadku wysyłki drogą elektroniczną
- 18 zł w przypadku wysyłki listem poleconym
Cena dla przedsiębiorców będących osobami prawnymi lub jednostek organizacyjnych
- 15 zł droga elektroniczna
- 23 zł raport wysyłany listem poleconym
Cennik jest zmienny, stąd zawsze sprawdź aktualne ceny na stronie Związku Banków Polskich. Rachunek bankowy do wpłaty znajdziesz w Regulaminie udostępniania danych przetwarzanych w systemach Związku Banków Polskich.
Podstawa prawna wymiany danych poprzez Bankowy Rejestr Niesolidnych Klientów
Zasady na jakich bank zgłasza dane osoby fizycznej lub firmy do bazy Bankowego Rejestru reguluje ustawa Prawo Bankowe. Konkretnie są to art. 105 ust. 4, 4a i 4d oraz ust. 105a Prawa bankowego. To są te same regulacje, na których bazuje również Biuro Informacji Kredytowej. Instytucje finansowe przetwarzają dane objęte tajemnicą bankową w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego.
Do bazy Bankowy Rejestr dłużnik trafia, gdy instytucja finansowa uzyskała uprawnienie do przetwarzania danych objętych tajemnicą bankową bez zgody dłużnika.
Jako dłużnik otrzymasz ostrzeżenie, że bank ma zamiar przetwarzać dane w bazach BIK i BR bez twojej zgody. To jest ostatni moment na działanie.
Kiedy trafiasz do bazy Bankowy Rejestr?
Zgłoszenie do bazy Bankowy Rejestr może nastąpić po spełnieniu łącznie przesłanek:
- Opóźnienie w spłacie zobowiązania kredytowego przekroczyło 60 dni.
- Instytucja finansowa poinformowała dłużnika o zamiarze przetwarzania danych po wygaśnięciu zobowiązania bez jego zgody.
- Od poinformowania dłużnika minęło 30 dni.
Nie ma w Prawie Bankowym granicznej kwoty zobowiązania, przy której trafiasz do Bankowego Rejestru. Minimalna kwota raczej wynika z praktyki bankowej, a nie konkretnych regulacji. Taką graniczną kwotą jest najczęściej 200 zł dla klienta indywidualnego oraz 500 zł dla firmy.
Gdzie i po co wnioskujesz o raport z Bankowego Rejestru?
W przypadku odmownej decyzji kredytowej ze strony banku masz prawo złożyć wniosek o udzielenie wyjaśnienia do wykonanej oceny ryzyka i zdolności kredytowej w trybie art. 70a prawa bankowego.
Z reguły bez dodatkowego wniosku otrzymujesz informację, że powodem odmowy jest negatywny wpis w bazie Biura Informacji Kredytowej lub w bazie Bankowy Rejestr. Banki jednak nie widzą nazwy instytucji finansowej, która dokonała zgłoszenia. Wiedząc, że powodem odmowy jest wpis w bazie BR sam jako dłużnik ustalasz nazwę banku. Następnie wyjaśniasz sprawę bezpośrednio z instytucją finansową dokonującą wpisu.
O raport z Bankowego Rejestru wnioskujesz elektronicznie na Portalu BOK Klient:
https://zbp.pl/dla-klientow/biuro-obslugi-klienta
Wniosek konsumenta zawiera dane:
- Oznaczenie systemu: Bankowy Rejestr czy Dokumenty Zastrzeżone.
- Imię i nazwisko (poprzednie nazwiska w przypadku zmiany).
- PESEL, seria i numer dokumentu tożsamości.
- Adres zamieszkania, adres do korespondencji
- Numer telefonu kontaktowego.
Wniosek Przedsiębiorcy będącego osobą prawną lub jednostką zawiera dane:
- Nazwa firmy.
- Imię i nazwisko przedstawiciela.
- REGON, NIP.
- Adres korespondencyjny.
- Telefon kontaktowy.
Jaki jest termin oczekiwania na raport z BR?
Zależnie od ilości złożonych wniosków raport z bazy BR możesz uzyskać zaraz po złożeniu wniosku, ale nie dłużej niż w terminie miesiąca.
Jak wykreślić dane z Bankowego Rejestru?
Przede wszystkich ustalasz jaki bank lub instytucja dokonała wpisu oraz sprawdzasz, czy dane są prawidłowe. Czy faktycznie zalegasz ze spłatą zobowiązania kredytowego.
W przypadku błędnego wpisu wnioskujesz do instytucji finansowej o sprostowanie. W przypadku, gdy wpis jest prawidłowy musisz zobowiązanie kredytowe spłacić, aby wnioskować o wykreślenie wpisu z BR.
Po uregulowaniu zobowiązania w bazie Bankowego Rejestru pojawia się data wykreślenia i może być to data przyszła, zgodna z upływem terminu 5 lat, w którym bank ma prawo przetwarzać dane bez zgody. Ta już wprowadzona „data przyszła” wykreślenia wpisu w BR może skutkować tym, że w jednych instytucjach finansowych scoring będzie pozytywny, a w innych negatywny. Scoring bankowy to ocena zautomatyzowana na podstawie wprowadzonych danych oraz informacji z baz wewnętrznych i zewnętrznych (tzw. ocena punktowa).
Możesz wnioskować o wcześniejsze wykreślenie z bazy Bankowy Rejestr, a bank może odmówić. W przypadku odmowy zostaje droga odwołania z uzasadnieniem sytuacji, która doprowadziła do wpisu. Argumentem za wykreśleniem z bazy BR może być też fakt, że nadal „zły wpis” jest widoczny w bazie Biura Informacji Kredytowej, co pozwala bankom na ocenę z pełną świadomością ryzyka kredytowego pomimo wykreślenia z Bankowego Rejestru. Tym samym podstawowa przesłanka, jaką jest wzajemne ostrzeganie się banków przed nierzetelnymi kredytobiorcami nadal jest spełniona z uwagi na wpis w BIK.
W najgorszym razie możesz figurować w Bankowym Rejestrze przez okres 5 lat od daty spłaty zobowiązania kredytowego. To oznacza 5 lat braku możliwości uzyskania nowego kredytu.
Autor: Bożena Myszczyszyn, Ekspert Kredytowy Poznań
