Ubiegając się o kredyt, kartę kredytową czy limit w koncie musisz liczyć się z tym, że oprócz weryfikacji bazy BIK (Biuro Informacji Kredytowej) oraz BR (Bankowy Rejestr) bank sprawdzi również rejestr Biura Informacji Gospodarczej. Biur Informacji Gospodarczej jest kilka i działają one niezależnie, ale tym, po którego informacje sięga bank jest BIG InfoMonitor. Do rejestru BIG możesz trafić łatwo. Wystarczy jazda „na gapę” i niezapłacony mandat lub zaległe rachunki. Możesz też z rejestru BIG wypisać się stosunkowo szybko po uregulowaniu należności. Tu nie grozi Ci pięć lat przetwarzania danych bez Twojej zgody jak w przypadku BIK i BR. Jeśli jednak niefortunnie wpis w rejestrze Biura Informacji Gospodarczej pojawi się akurat w trakcie starania o kredyt hipoteczny bądź gotowy na decyzję odmowną banku. Tym samym, jeśli chcesz być postrzegany jako rzetelny kredytobiorca nie wystarczy pilnować rat kredytu. Również należności wobec instytucji i firm spoza sektora finansowego należy regulować w terminie.
Biura Informacji Gospodarczej działają na podstawie Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 roku o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych [Dz.U. 2010 Nr 81 poz. 530]. Z kolei artykuł 105 ustęp 4a Ustawy Prawo Bankowe [Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939] reguluje kwestię udostępniania biurom informacji gospodarczych danych stanowiących tajemnicę bankową przez instytucje tworzone przez banki wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi.
Wykaz Biur Informacji Gospodarczej
Biura Informacji Gospodarczej działają niezależnie od siebie tworząc odrębne listy dłużników. Oznacza to brak wzajemnego przepływu informacji między nimi. Aktualnie w Polsce działają:
- BIG InfoMonitor S.A. (jedyne współpracujące z BIK SA)
- Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej S.A.
- Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej S.A.
- ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A.
Działająca wcześniej Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych Biuro Informacji Gospodarczej S.A. zawiesiła działalność z dniem 01 lutego 2023 r.
Banki a BIG
Banki (za pośrednictwem BIK) oraz Biuro Informacji Kredytowej SA współpracują z jednym biurem informacji gospodarczej. Jest to BIG InfoMonitor SA. Biuro Informacji Kredytowej współpracuje z BIG InfoMonitor również w zakresie systemu informacyjnego BIK PRZEDSIĘBIORCA, gdzie dane są gromadzone wg NIP przedsiębiorcy.
BIG InfoMonitor prowadzi więc nie tylko Rejestr Dłużników Biura Informacji Gospodarczej, ale jako jedyny z BIG-ów działających w Polsce umożliwia także dostęp do baz Biura Informacji Kredytowej oraz baz Związku Banków Polskich. W ten sposób również firmy spoza sektora bankowego mają możliwość oceny klienta na podstawie bieżących zobowiązań kredytowych. Taki raport zawiera dane ogólne, sumaryczne, a także ocenę punktową BIK.
Kto jako dłużnik trafia do BIG?
Do rejestru Biura Informacji Gospodarczej w roli dłużnika może trafić:
- Konsument będący osobą fizyczną.
- Osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą.
- Firma będąca osobą prawną lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej
Informacje gospodarcze przetwarzane przez BIG obejmują:
- Dane osobowe lub dane rejestrowe dłużnika.
- Informacje o zobowiązaniu pieniężnym, w tym m.in.:
- Tytuł prawny.
- Kwota, waluta i data powstania zaległości.
- Informacje o postępowaniach, kwestionowaniu należności przez dłużnika, zbyciu wierzytelności, przedawnieniu roszczenia.
- Data wysłania wezwania do zapłaty wraz z ostrzeżeniem o zamiarze przekazania do BIG.
- Informacje w zakresie posłużenia się cudzym lub podrobionym dokumentem.
Jakie zobowiązania trafiają do BIG?
Aby zobowiązanie konsumenta (osoby fizycznej) trafiło do BIG muszą zaistnieć łącznie przesłanki:
- Zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym.
- Kwota wymagalnych zobowiązań wynosi minimum 200 zł i jest wymagalna od co najmniej 30 dni.
- Upłynął co najmniej miesiąc od wysłania wezwania do zapłaty wraz z informacją o zamiarze zgłoszenia do BIG.
- Nie upłynęło więcej niż 6 lat od wymagalności zobowiązania
W przypadku firm kwota wymagalnych zobowiązań musi wynieść minimum 500 zł.
Do BIG może ponadto trafić zobowiązanie:
- Stwierdzone tytułem wykonawczym niezależnie od kwoty.
- Dla którego wierzyciel przekazał do BIG dane organu orzekającego, datę i sygnaturę tytułu wykonawczego.
- Po upływie minimum 14 dni od daty doręczenia pisma informującego o zamiarze przekazania danych do BIG.
- Nie upłynęło 6 lat od dnia stwierdzenia zobowiązania prawomocnym orzeczeniem sądu lub ugoda sądową.
Kto jako wierzyciel może zgłosić dłużnika do BIG
Dłużnika do BIG może zgłosić zarówno wierzyciel będący przedsiębiorcą, jak i w niektórych sytuacjach osoba fizyczna. Obecnie każdy przedsiębiorca może zgłosić nieuczciwego płatnika. Osoba fizyczna może natomiast zgłosić dłużnika do BIG tylko, jeśli wierzytelność została potwierdzona tytułem wykonawczym, po uprzednim wysłaniu wezwania do zapłaty.
Wierzyciel przed zgłoszeniem dłużnika rejestruje się na portalu BIG oraz podpisuje umowę z Biurem Informacji Gospodarczej.
Jak uzyskać raport i jak wykreślić dane z BIG?
Aby uzyskać raport na temat swojej osoby w Biurze Informacji Gospodarczej najczęściej musisz się zarejestrować na portalu BIG, a następnie złożyć wniosek elektronicznie. Raz na 6 miesięcy zapytanie konsumenta „o siebie” jest bezpłatne. Pełny cennik i ofertę znajdziesz na stronie danego BIG.
Wierzyciel ma obowiązek przekazać dane do BIG o wywiązaniu się z zobowiązania w terminie:
- 14 dni od daty złożenia wniosku przez podmiot, którego zobowiązanie dotyczy.
- Z własnej inicjatywy w terminie 14 dni od uregulowania zobowiązania za zgodą podmiotu, którego zobowiązanie dotyczy.
BIG aktualizuje lub usuwa dane w terminie 7 dni od otrzymania wniosku wierzyciela. Z rejestru BIG informacja o dłużniku znika stosunkowo szybko po spłacie zobowiązania. Nie czekasz więc 5 lat tak jak w Biurze Informacji Kredytowej na usunięcie złej historii.
Biuro Informacji Gospodarczej – podsumowanie
Jeśli terminowo opłacasz rachunki za telefon, prąd czy gaz i ogólnie pilnujesz płatności to raczej nie trafisz do rejestru dłużników. Czasem jednak wpis w rejestrze BIG może powstać na skutek przestępstwa np. kradzieży dokumentu tożsamości. Wpis w rejestrze dłużników służy przede wszystkim odzyskaniu należności i ma charakter doraźny. Tu dłużnik nie figuruje latami. Również jako osoba fizyczna możesz w określonych sytuacjach wejść w rolę wierzyciela, a wtedy korzystając z usługi Biura Informacji Gospodarczej masz szansę na szybsze odzyskanie długu. Warto więc przynajmniej wiedzieć, że coś takiego jak BIG funkcjonuje, a w razie potrzeby sprawdzisz swoje dane lub zgłosisz dłużnika.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych [Dz.U. 2010 nr 81 poz. 530]
Autor: Bożena Myszczyszyn Ekspert Kredytowy Poznań
