W artykule przedstawiam (w stylu akademickim) przegląd Rekomendacji KNF dla banków, czyli pozaustawowych regulacji w obszarze kredytów hipotecznych wraz z tłem historycznym. Rekomendacje KNF dla banków są wydawane na podstawie art. 137 pkt 5 ustawy Prawo bankowe i stanowią zbiór dobrych praktyk ostrożnego i stabilnego zarządzania bankami. Banki powinny więc spodziewać się kierowania rekomendacjami przy ocenie ich działalności.
Jakie jest tło historyczne dla wprowadzenia rekomendacji?
Praktyka wydawania rekomendacji sięga bardzo daleko, bo aż do czerwca 1996 roku. Wtedy to wydano rekomendację Narodowego Banku Polskiego, podpisaną przez Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego, jako organu wykonawczego „Rekomendacje dla banków dotyczące systemu monitorowania płynności finansowej”. Pierwowzorem tych rekomendacji były kierowane do wszystkich banków zalecenia Prezesa NBP.
W okresie od 1989 r. do końca 1997 r. nadzór nad działalnością banków sprawował prezes NBP. Po wejściu w życie przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, czyli od stycznia 1998 r., nadzór ten przejęła Komisja Nadzoru Bankowego. [NBP, Nadzór bankowy 1989-2006, KNF, dostęp 16.06.2016].
Obowiązki KNB w styczniu 2008 r. przejęła Komisja Nadzoru Finansowego, która to została utworzona na mocy ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym. Celem wprowadzenia ustawy było dokonanie organizacyjnej integracji organów nadzoru nad rynkiem finansowym oraz tym samym wprowadzenie „nadzoru zintegrowanego”. [Encyklopedia Zarządzania dostęp 16.06.2016].
Jak zauważa Marcin Olszak [2011, s.179-180], rekomendacje były wydawane od 1996 r, natomiast artykuł 137 pkt 5 wprowadzono do Ustawy Prawo bankowe dopiero 01 maja 2004 roku. To rodzi pytanie o podstawy prawne wydawania rekomendacji przed nowelizacją tejże ustawy. Autor wskazuje jednak na uzasadnienie do projektu zmiany ustawy Prawo bankowe. Na podstawie wskazanego uzasadnienia wnioskuje, że organ nadzoru był jednak upoważniony do wydawania tego rodzaju aktów, choć bez wyraźnej podstawy prawnej.
Gdzie publikuje się rekomendacje KNF?
KNF publikuje rekomendacje jako załączniki do uchwał KNF wprowadzających te akty w Dzienniku Urzędowym KNF. Nie jest to jednak obowiązek prawny. W okresie działalności KNB i GINB przekazywano je wraz z pismem Generalnego Inspektora Nadzoru Bankowego (do 01.01.1998 r.) albo przewodniczącego KNB. W pismach tych wskazywano w szczególności powody i cele wydania rekomendacji [Olszak M., 2011, s 201].
Zestawienie REKOMENDACJI KNF dla banków
Poniższa tabela jest opracowaniem własnym na podstawie rekomendacji KNF, Dzienników Urzędowych KNF, informacji prasowej KNB oraz Olszak M. [2011]. Znajdziesz w tabeli zestawienie wydanych rekomendacji z datą wydania oraz datą wejścia w życie. Dodatkowo umieściłam informację o roku wydania poprzedniej, nieaktualnej już wersji.
AKTUALIZACJA, czyli zmiany nie ujęte we wpisie.
Rekomendacja T od 31.10.2018 r. ma nowe brzmienie, a dotyczy ono relacji z klientami [rekomendacja 19].
Rekomendacja S została ponownie zaktualizowana 3 grudnia 2019 roku, a nowe regulacje w bankach komercyjnych wchodzą do 30 czerwca 2021 roku.
Jak wiesz, rekomendacje skutkują również ograniczeniami i konkretnymi wymaganiami stawianymi kredytobiorcom. Regulacje, na które przede wszystkim należy zwrócić uwagę to te, które w sposób zasadniczy i zauważalny dla klienta zmieniły procedury kredytowe. Mowa oczywiście o zapisach zawartych w Rekomendacji S i nieaktualnej już S (II), Rekomendacji T oraz Rekomendacji U.
Przeczytaj też, jak zmieniały się realia dla kredytu hipotecznego Kredyt Hipoteczny 35 lat wstecz
Źródła:
- Olszak M., 2011, Bankowe normy ostrożnościowe, Temida 2 przy współpracy Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, Dz.U. 2015 poz. 128
- Dzienniki Urzędowe Komisji Nadzoru Finansowego [dostęp 16.06.2016r.]
http:// www.dziennikiurzedoweknf.gov.pl/ - Rekomendacje dla banków, KNF [dostęp 04.05.2016]
http:// www.knf.gov.pl/regulacje/praktyka/ rekomendacje_banki/ rekomendacje.html - Archiwum rekomendacji KNF [dostęp 04.05.2016]
http://www.knf.gov.pl/regulacje/ praktyka/ rekomendacje_banki/archiwum.html - Nadzór bankowy 1989-2006, KNF [dostęp 16.06.2016r.],
https://www.knf.gov.pl/Images/ ow2_tcm75-4771.pdf - Encyklopedia Zarządzania [dostęp 16.06.2016r.],
https://mfiles.pl/pl/index.php/ Komisja_Nadzoru_Finansowego - Komunikat prasowy z posiedzenia KNB, 2002 [dostęp 04.05.2016]
https://www.nbp.pl/aktualnosci/ wiadomosci_2002/knb_111202.html,
Autor: Bożena Myszczyszyn Ekspert Kredytowy Poznań, Pośrednik Kredytu Hipotecznego
(Materiał wykorzystany w artykule przygotowywałam na potrzeby pracy podyplomowej.)
